Depreme Dair Çocukların Sorularını Nasıl Yanıtlayabiliriz?

Depreme Dair Çocukların Sorularını Nasıl Yanıtlayabiliriz? 1023 511 KAÇUV

Gündemden etkilenen çocuklar, yaşadıkları belirsizliği ve bilinmezliği ortadan kaldırmak adına pek çok bilgiye ihtiyaç duyar. Edindikleri bilgiler ile kendilerini güvende hissetmek isterler.

Çocukların “neden?” sorularını cevaplarken basit bir dil kullanmak ve gerekirse oyuncaklardan yararlanmak çok kıymetli. Özellikle okul öncesi dönemdeki çocuklar beş duyu organlarıyla bilgi toplar. Görerek, işiterek, hissederek, dokunarak, bilgiyi somutlaştırarak öğrenmeye ihtiyaç duyar.
Örneğin; “Yerin altında kocaman kayalar var. Bazen bu kayalar kırılıp parçalanabiliyor. Kırılan parçalar sağlam kayaları da sarsıyor.  Biz de yerin üstünde olduğumuz için bu sarsıntıları hissedebiliyoruz. Tıpkı yağmur veya kar yağması gibi, gök gürlemesi gibi deprem de bir doğa olayıdır.”

“Neden deprem oluyor?”: Dünyamız çekirdek, manto ve yer kabuğu olarak üç katmandan oluşur. Çekirdek en iç kısımda bulunur ve çok sıcaktır. Manto, çekirdeğin üzerinde, kalın ve sıcak lavlardan oluşur. Yer kabuğu ise en dışta yer alır, büyük ve soğuk lavlardan oluşur. Bizler de yer kabuğunun üstünde yaşıyoruz. Çekirdek daha sıcak olduğu için mantoyu yukarı doğru hareket ettirir. Yer kabuğu da daha soğuk olduğu için mantoyu aşağı doğru hareket ettirir. Bu hareketler bazen levhaları da harekete geçirir. Bazen levhalar birbirine dayandığında, arada kayalar kalabilir. Bu kayalar sıkıştıkça bazen yerinden oynar ve kırılırlar.

Ardından gelebilecek diğer sorular ise; “peki fay hattı ne demek?: Yer kabuğunun altındaki levhalar hareket ettikçe yılda birkaç santimetre kadar yer değiştirebilir. Onlar hareket ettikçe oluşan sıkışma ve gerilmeler ile yer kabuğunun bazı bölümlerinde enerji ortaya çıkar. Bu hareketli kısımlara da fay denir. Bu soruların ardından diğer sorular gelir.
“Deprem şiddeti ne demek?”: Depremin doğa, insanlar ve yapılar üzerindeki etkisini belirleyen bir ölçü demek.
“Peki evler neden yıkılıyor?”: Depremin etkisiyle yerin üstünde insanlar ve yapılar da sarsıntıları hissedebiliyor. Sağlam yapılmayan evler de bu sarsıntıların etkisiyle yıkılabiliyor.
“Deprem bizim de başımıza gelecek mi?”: Depremin ne zaman ve nerede başımıza geleceğini önceden bilemeyiz. Hazırlıklı olmak adına evde ve okulda güvenliği arttırmak için önlemler alabiliriz. Devrilebilecek mobilyaları duvara montelersek bize zarar vermezler. Beraber acil durum çantası hazırlayıp içine ihtiyaç duyabileceğimiz malzemeleri koyabiliriz. Mahallemizdeki toplanma alanlarını öğrenip ihtiyaç duyarsak oraya gidebiliriz. Depremden önce alınması gereken önlemleri araştırarak tüm ailenin katılacağı acil durum planları oluşturmak ve bilgi edinmek çok önemli.
“Deprem olduğunda ne yapacağız?”: Öğrendiğin çek-kapan-tutun yöntemi ile güvenli bölgede bekleyebiliriz. Örneğin yatak veya koltuk yanı, duvara montelenmiş dolap önü gibi yerlerde başımızı ellerimizle koruyarak cenin pozisyonuna girebiliriz. Masa altı, kapı önü, kirişler olası bir sarsıntıda kırılabileceği için buralardan uzak durmamız gerekir. Sarsıntılar bittiğinde vanaları kapatıp sakince aşağı inebiliriz. Bu süreçte asansörden, balkondan, pencerelerden uzak durmalıyız ve merdivenlerde dikkat etmeliyiz.  Eğer heyecanlanırsan derin nefesler alıp verebilirsin.

Okul çağına gelen çocuklar, topladıkları bilgiler karşısında neden-sonuç ilişkisi kurmaya ihtiyaç duyar. Bu bağlamda sorulan soru sayısı ve bilmek istediği detay miktarı da artmaktadır. Bu sorulara doğru ancak çocuğu yormayacak kısa ve net cevaplar vermek, ebeveyne olan güvenin sarsılmasını engelleyecektir.