Bakım Gereksinimli Çocuğu Olan Kadınların Erken Emeklilik Hakkı
Değerli Ailelerimiz,
KAÇUV’un sizlere “umut” ile eşlik ettiği bu yolda Sosyal Hizmet Uzmanları olarak yayınlayacağımız içerikler ile kaynaklarınızı çoğaltmayı ve sizleri daha da güçlendirmeyi diliyoruz.
“Umut Ailesi Soruyor, KAÇUV Sosyal Hizmet Birimi Yanıtlıyor” yazı dizimizin yedinci yazısı olan “Bakım Gereksinimi Bulunan Çocuğu Olan Kadınların Erken Emeklilik Hakkı” başlıklı yazımızı sizler için derledik. Fayda sağlamasını dileriz.
Öykü Barut
Sosyal Hizmet Uzmanı
Yayın Tarihi: 19.02.2024
Bakım gereksinimi yalnızca bireyi değil aile üyelerini de etkileyebilmektedir. Aile içerisinde herhangi bir bakım gereksinimi ile karşılaşılması durumunda ebeveynler, bakım veren olarak aile üyesinin fiziksel ve duygusal ihtiyaçlarını karşılamaktadır. Bakım veren rolünü ise genellikle annelerin sürdürdüğü görülmektedir. Bakım verme süreci içerisinde anneler iş hayatına aktif katılım sağlayamayabilmektedir ve bu durumun bir sonucu olarak kadınlar, emekli olma süreçlerinde dezavantaj yaşayabilmektedir. Bu bağlamda annelerin bakım verme sürecinde yaşadığı dezavantajın hafifletilmesi amacıyla 1.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Güvenlik Kanunu ile birlikte bakıma ihtiyacı bulunan çocuğu olan annelere erken emekli olma hakkı sağlanmıştır. Bu hak kapsamında çocuğuna bakım gereksinimi sebebiyle bakım veren annelerin, bakım verme süreci boyunca çalışma hayatına devam edememe ihtimali göz önünde bulundurularak prim ödeme gün sayısının tamamlanması ve emekli olması konusunda desteklenmesi amaçlanmıştır.
Erken emeklilik hakkı nasıl uygulanmaktadır?
Erken emeklilik hakkı ile ilgili şartları sağlayan kadınlar için ilgili kanunun yürürlüğe girdiği 1.10.2008 tarihi esas alınarak bu tarihten sonraki prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün sayıları toplamına eklenmekte ve eklenen bu süreler emeklilik yaş hadlerinden de indirilmektedir.
Erken emeklilik hakkından kimler faydalanabilir?
Erken emeklilik hakkından, özel gereksinimi sebebiyle çocuğuna bakım veren anneler çocuğunun günlük yaşam gerekliliklerini yerine getiremediğini rapor ile belgelendirerek yararlanabilmektedir. Bu hak yalnızca bakım veren anneleri kapsamaktadır. Babalar veya diğer bakım verenler için erken emeklilik hakkından yararlanma imkânı bulunmamaktadır.
Erken emeklilik hakkından faydalanabilmek için gerekli şartlar nelerdir?
- Özel gereksinimi olan kişinin özel gereksiniminin devam ettiği dönemlerde SSK (4/a), Bağ-Kur (4/b) ve Emekli Sandığı (4/c) statüsüne tabi olarak çalışan veya isteğe bağlı sigortalılığa prim ödeyen kadın sigortalı olmak,
- 5510 sayılı Kanun’un ek 5, ek 6 ve ek 9’uncu maddesi kapsamında çalışan (tarım işçisi, şehir içi toplu taşıma şoförü, ev hizmetleri çalışanı) kadın sigortalı olmak,
- Çocuğunun özel gereksinim durumunu belgelendirmek aranılan şartlardır.
Erken emeklilik hakkından faydalanabilmek için hangi kuruma başvuruda bulunmak gerekir?
Bakım veren annelerin erkek emeklilik hakkından yararlanabilmesi için özel gereksinimi tespit edilen çocuğunun Sosyal Güvenlik Kurumuna (SGK) tescilinin yapılması gerekmektedir. Tescil işleminin yapılması için 4/a ve 4b kapsamında sigortalı sayılan kadınların bulundukları ildeki sosyal güvenlik müdürlüğüne, 4/c kapsamında sigortalı sayılan kadınların ise çalıştıkları kamu kurumuna başvuruda bulunması gerekmektedir. Kadın sigortalının SGK’ye başvurduğu tarihte aktif olarak çalışıp çalışmadığına SGK tarafından bakılmamaktadır. Başvuru sahibi kadının, özel gereksinimi olan kişiye bakım verdiği dönem içerisinde sigortasının olması şartı yeterli görülmektedir.
Erken emeklilik hakkından yararlanabilmek için başvuru sonrası süreç nasıl işlemektedir?
Başvuru sonrası gerekli şartlar sağlanıyorsa sosyal güvenlik uzmanları tarafından eklenecek prim gün sayısı tespit edilerek işlemler gerçekleştirilmektedir. Süreç içerisinde herhangi bir hak kaybı olmaması adına özel gereksinim durumu sona ermeden tescil işleminin yapılması önem taşımaktadır.
*Konu ile ilgili farklı sorularınız veya detaylı bilgi talebiniz olması durumunda Vakfımızın Sosyal Hizmet Birimine aşağıdaki numaraların Whatsapp hattı üzerinden ulaşabilir ve sosyal hizmet danışmanlık desteğimizden yararlanabilirsiniz.
Sosyal Hizmet Whatsapp Hattı
0 549 483 95 45
0 537 305 70 34
0 549 229 23 22
