Değerli Ailelerimiz,
KAÇUV’un sizlere umut ile eşlik ettiği bu yolda sosyal hizmet uzmanları olarak yayınlayacağımız içerikler ile kaynaklarınızı çoğaltmayı ve sizleri daha da güçlendirmeyi diliyoruz.
Umut Ailesi Soruyor KAÇUV Sosyal Hizmet Birimi yanıtlıyor yazı dizimizin ilk yazısı olan “Çocuklar İçin Özel Gereksinim Raporu (ÇÖZGER) Hakkında Sıkça Sorulan Sorular” başlıklı yazımızı sizler için derledik. Fayda sağlamasını dileriz.
ÇÖZGER nedir?
Geçmiş dönemlerde “Sağlık Kurulu Raporu” olarak adlandırılan ve çocuğun özel gereksinimlerinin ifade edildiği rapor, günümüzde “Çocuklar İçin Özel Gereksinim Raporu (ÇÖZGER)” olarak adlandırılmaktadır. Çocuk adına raporun temin edilmesi, çocuğun çeşitli sosyal, psikolojik ve ekonomik haklardan yararlanabilmesine olanak sağlayabilmektedir.
ÇÖZGER, çocuklar için hazırlanan bir rapor olması nedeniyle sadece 18 yaş altındaki bireyler için düzenlenebilmektedir. Çocuğun 18 yaşına girmesi ile rapor ve rapor hükümleri sonlandırılmaktadır. Bireyin rapor talebinin 18 yaş sonrasında da devam etmesi halinde erişkinlere özel belirlenmiş hükümler uygulanabilmesi amacıyla gerekli kurumlara yeniden başvuru yapılması gerekmektedir.
Rapor, çocuğun gereksinim durumumun değişmemesi ya da artarak devam etmesi durumunda “sürekli” olarak düzenlenebileceği gibi çocuğun gereksinim durumunda zamanla azalma ihtimalinin görülebileceği durumlarda ise “süreli” olarak düzenlenebilmektedir. Raporun geçerlilik süresi raporda yazılı olarak belirtilen bir bilgidir.
ÇÖZGER için nasıl başvuru yapılır?
- ÇÖZGER vermeye yetkili bazı sağlık kurumları bulunmaktadır. Bu kurumlar, Sağlık Bakanlığı’nın resmi internet sitesinde yayınlanmaktadır. Yayınlanan bu kurumlardan aile tarafından ulaşabilir olan bir tanesi için randevu alınması gerekmektedir.
Yetkili sağlık kurumlarını buradan inceleyebilirsiniz.
- Çocuğa bakım veren kişinin, yetkili sağlık kurumuna randevulu giderek gerekli olan evraklar ve başvuru dilekçesi ile başvuru sürecini başlatması gerekmektedir.
- Bakım verenin başvurusunun ardından ÇÖZGER yetkili hekimi veya çocuğu takip eden hekim gerekli tetkikleri yapıp ve gerekli gördüğü hallerde çocuğu fiziksel olarak kurula davet ederek çocuğun özel gereksinimine dair görüş birliği ile raporu düzenlenmektedir.
- Rapor için sağlık kurumuna başvuru yapılan tarihten itibaren en geç 30 gün içinde süreci takip eden kurul tarafından raporun hazırlanması gerekmektedir.
ÇÖZGER başvurusu için gerekli evraklar nelerdir?
Sağlık kurumuna başvuru yaparken aşağıdaki evrakların hazırlanması ve gerekli durumlarda kuruma teslim edilmesi gerekmektedir.
- Çocuğun sağlık durumuna dair tıbbi belgelerin ve raporların fotokopisi (patoloji sonuçları, epikriz vb.)
- Çocuk için daha önce alınmış bir ÇÖZGER raporu var ise raporun fotokopisi
- Çocuğun vasisi var ise vasi tayini kararının fotokopisi
- Çocuğun anne ve babası ayrı ise velayet kararının fotokopisi
- Çocuk, başka bir hastaneden sevk ile yönlendirildiyse sevk yazısı
- 15 yaşından büyük çocuklar için vesikalık fotoğraf
ÇÖZGER hangi noktalarda fayda sağlayabilir?
ÇÖZGER, veriliş amacı nedeniyle çocuğun toplum içerisinde yararlanabileceği çeşitli sosyal, psikolojik ve ekonomik haklara ulaşmasını kolaylaştırıcı bir etkiye sahiptir. Raporu ile aşağıda belirtilen haklardan belirli sosyal inceleme ve değerlendirmeler sonucunda çocuğun ya da çocuk adına ebeveynin yararlanması mümkün olabilmektedir.
- Evde bakım aylığı
- Eğitim hakkı
- Ücretsiz ulaşım
- Fatura indirimleri
- Vergi indirimleri
- Belediye destekleri
- Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfı destekleri
Rapor, çocukların elde edeceği sosyal haklar, hizmetler veya kazanımların belirlenmesi aşamasında bir referans belge görevi görmektedir. Raporun varlığı çocuğun yararlanılabileceği hakların belirlenebilmesi için tek başına yeterli olmamaktadır.
ÇÖZGER süresinin bitmesi ve yenilenmesi durumunda neler yapılır?
- Çocuğun özel gereksinimin düzeyinin değişmesi durumunda süre şartı olmaksızın bakım veren kişinin talebi üzerine yeni bir değerlendirme yapılarak yeniden rapor düzenlenebilmektedir.
- Çocuk için süreli olarak düzenlenen raporlarda sürenin bitmesine altı aydan kısa bir süre kaldığın bakım veren kişi talepte bulunursa çocuk için yeniden bir rapor değerlendirmesi yapılabilmektedir.
- Çocuğun alınan raporlarda 18 yaşını doldurmasına üç aydan kısa bir süre kalması durumunda bakım veren kişinin talebi üzerine tekrar rapor verilebilmektedir. Bu aşamada rapor sahibi kişi erişkin yaş grubunda olacağı için erişkinler düzenlenen yönetmelik hükümleri uygulanmaktadır.
ÇÖZGER sonucuna itiraz edilebilir mi?
- Rapora itiraz edebilmenin mevzuatta yolu açıktır. Hazırlanan rapora itirazlar, raporun teslim tarihinden itibaren 30 gün içerisinde yapılması gerekmektedir. İtirazların değerlendirilebilmesi için belirtilen süre içerisinde yapılması önemlidir.
- Belirlenen sürede itiraz edilmeyen raporlar için aynı gereksinim alanı için yeni rapor başvurusu yapılabilmektedir ancak cezai süre koyularak başvuru, en erken altı ay sonra kabul edilmektedir.
- İtiraz edilen rapor ile itiraz üzerine yeni verilen rapordaki kararlar aynı ise raporun içeriği onaylanmaktadır ve farklı bir itiraz kabul edilmemektedir.
- İtiraz edilen rapor ile itiraz üzerine yeni verilen rapordaki kararlar farklı ve itiraz devam ediyor ise çocuk, en yakındaki farklı bir hakem hastaneye yönlendirilmektedir. Hakem hastane tarafından verilen yeni karar kesin karar olarak kabul edilip farklı bir itiraz kabul edilmemektedir.
ÇÖZGER çocuk adına ayrımcı bir tutumun oluşmasına sebep olur mu?
ÇÖZGER, çocuğun özel gereksinim alanını belirlemek ve hassasiyet düzeyi gözetilerek gündelik hayatında kolaylaştırıcı bir alanın oluşmasını sağlamak amacıyla hazırlanan bir rapordur. Kolaylaştırıcılık amacı bulunan bu çalışma, çocuğun yaşamını zorlaştıracak tüm tutum ve davranışları yasaklı kılmaktadır. Çocukların özel gereksinimlerini belirleme, sınıflandırma, derecelendirme, belgeleme, uygulama ve diğer süreçlerde sözlü, yazılı, davranış ya da tutum olarak herhangi bir ayrımcılık yapılamayacağı mevzuatta korunmuş bir hak olarak yerini almaktadır.
*Konu ile ilgili farklı sorularınız veya detaylı bilgi talebiniz olması durumunda Vakfımızın Sosyal Hizmet Birimine aşağıdaki numaranın Whatsapp hattı üzerinden ulaşabilir ve sosyal hizmet danışmanlık desteğimizden yararlanabilirsiniz.
Sosyal Hizmet Whatsapp Hattı
0 549 483 95 45
0 549 229 23 22
Sosyal Hizmet Uzmanı & Koordinatörü Ceren Nur Şimşek
Sosyal Hizmet Uzmanı Öykü Barut
Sosyal Hizmet Stajyeri Dilara Yılmaz